ÇOCUK VE KARNE

24.01.2013 Cuma günü ilk öğretim ve orta öğretim yarı yıl tatiline girdiler. Aileler ve öğrenciler heyecanla karne gününü beklemektelerdi. Ebeveyn çocuğunun durumunu biliyor ve emin ise heyecanı çok fazla olmayabilir. Bazı aileler burukluk, bazı aileler  mutluluk yaşıyorlar. Karne sadece rakamsal olarak ders başarısını ifade edemeyebilir. Neleri içerir?  Çocuğun konsantrasyonunu, çocuğun zekasını, çocuk ile ailesi arasındaki diyalogu, çocuğun psikolojik durumu gibi daha bir çok faktörü ifade edebilir. O nedenle alınan karnenin bütün olarak değerlendirilmesi gerekir ve çocuğun başarısızlığının nedeni analiz edilmelidir.

Çocuklar karne aldıkları zaman ailelerin bilinçli yaklaşımları önemlidir. Nedeni düşünülmeden başarısız çocuğa karşı konulacak tavır, suçluluk duygusunun ve haksız savunma mekanizmasının gelişmesine neden olabilir. Çocuğu başka bir çocuk ile kıyaslamak, onu tehdit etmek, katı cezalar vermek yine problemi çözmeye yeterli olmadığı gibi problemi daha karmaşık hale getirebilir. Yarı yıl tatili gibi kısa sürede dışarıya çıkış yasağının veya sosyal aktivite yasağının konması gibi engellemeler bir sonraki eğitim dönemi için başarıya yatırım olmamaktadır.  Onlardan sıkı çalışma değil de ancak özel eğitimle desteklenmesi gereken durumlara yer verilmelidir. Ebeveynin çocuğa “biliyorum sen okuyamazsın”,  “sen adam olmazsın”, “sana artık her şey yasak”, “benden hoşgörü bekleme”, “bir dediğini iki etmedik bu mu karşılığı?”,  “yemedik, içmedik sana yatırım yaptık” ve sonuçta da “sen zaten geri zekalısın” diyerek onu karanlığa, umutsuzluğa sürüklemesinin hiçbir faydası olmayacağı gibi ileriki yaşlarda yaşanılacak sıkıntıların temeli atılmış olur. Peki aileler ne yapacak? Yargılama yerine başarısızlığın nedenini araştırmalıdır. Temelinde yatan nedenler aile yapısı, ailevi sorunlar, yanlış arkadaş seçimi, öğretmen veya okuldaki olumsuzluklar, eğitim sistemindeki sıkıntılar gibi nedenler sıralanabilir. Karne nasıl olursa olsun çocuk ile birlikte değerlendirilmelidir. Sonuç ne olursa olsun çocuk sevildiğinin ve değer gördüğünün farkına varmalıdır.  Önemli olan ailelerin çocuklarının öz benliklerini bulmalarına yardım etmeleridir.

Tam tersini düşünelim. Karnedeki notları çok iyi olan çocuk çok zeki anlamını mı taşır?  Mutlaka zeki olmazsa başarılı olamaz, ama tamamen IQ ya bağlanması yanlış olur. Bir bakıma da sorumluluklarını algılamış, topluma karşı görevlerini kusursuz yapan çocuk akla gelebilir. Başarılı olan öğrenciyi genelde hediye ile ödüllendiririz. Bu hediyeler küçük yaşlarda somut hediyeler olabilir; ama büyük hediye olmamalı, manevi değeri büyük olan anların yaşanması  daha anlamlı olabilir.

Bazen de velilerin beklentileri çocuğun beklentisine cevap vermeyebiliyor. Karne dönemleri,beni kendi öğrencilik günlerime götürür. Başarılı bir öğrenciydim. İlkokuldan itibaren sınıfımın en çalışkanı yada çalışkanları arasında olmuştum.  Ortaokulda öğrenciyken karnem ile birlikte takdir belgesi almıştım. O yıllarda takdir belgesini alanlar sınıfta bir yada iki kişiydi. Büyük mutlulukla babama karnemi göstermiştim. Biliyordum ki babam matematik notum başta olmak üzere sayısal derslerimin notlarına bakacak. O derslerimde çok iyi olduğu için daha gururluydum. Babam karneme bakıp sonra karneme yorum yapmadan bıraktı. Tabii ki o zaman üzülmüş olsam da anlam verememiştim. Aynı gün akşam benimle aynı sınıfta olan bir yakınımıza gitmiştik. Babam doğal olarak onun da karnesini istemişti. Onun beş tane zayıfı vardı. Bu karneyi gören babam ona “aferin kızım , aferin kızım” dediğinde önce şaka mı yapıyor diye yüzüne bakmıştım. Hayır ciddi söylemişti. Tabii daha çok üzülmüştüm. Benim başarı belgeme yorum yapmayan babam 5 zayıfı olan kişiyi aferinlere boğmuştu. Eve dönünce buruk bir şekilde “baba karnemi beğenmedin mi? Benim karneme yorum yapmadın, ama yeğeninin 5 zayıflı karnesine aferin dedin” diye hem soru hem hatırlatıcı bir ifademe babamın cevabı şöyle olmuştu. “Kızım senin bu başarın zaten senden beklenen ve olması gerekendi. Ama yeğenime 5 zayıf dahi başarı”. Bilinçli, eğitimli ve çocuğunun derslerimde yardımcı olan bir babanın cevabının yorumunu siz anne babalara bırakıyorum.