NEVRUZ BAYRAMI

Kış mevsimin
sona erip toprağın uyandığı baharın ilk günü olarak kabul edilen 21 Mart Nevruz
Bayramı dünyanın birçok yöresinde kutlanmaktadır. Nevruz, kış aylarının ağır
geçtiği bölgelerde toprağın uyanışı, kuşların ses ve renk cümbüşü, toprakta
kendiliğinden hayat bulan bitkiler, kış aylarında insanların üzerine çöken
rehaveti, karamsarlığı dağıtır. Orta Asya’dan Balkanlara kadar olan ülkelerin
çoğunda Nevruz kutlanmaktadır. 21 Mart tarihinde gece ile gündüz eşit olur, bu
tarihte toprak ısınmaya başlar, güneye giden göçmen kuşlar bu tarihte tekrar
kuzey yarımküreye göç etmeye başlarlar. Toprak ve havada hareketlilik aynı
tarihlerde başlar. Yeni gün anlamını taşıyan Nevruz diriliş, uyanış, yaradılış
günü olarak anılır. İran ve Bahai takvimine göre yılın ilk gününü temsil eder.
Bu tarih için büyüklerimiz “Mart 9 artık hava ısınacak” derlerdi. Hıdrellez
diye anıldığını da biliyoruz.

Şöyle bir
hikayesi vardır. Kayıp edilen bir savaştan sonra hayatlarını devam ettirebilmek
için Ergenekon denilen bir vadide 400 yıl yaşarlar. Çoğaldıkları için vadiye
sığamazlar vatanlarına dönmek için demir dağı eritip dışarıya çıkarlar. 1926
yılına kadar resmi tatil yapılarak bayram havasında kutlanmıştır. Daha sonra
resmi tatil olmasa da çeşitli etkinliklerle kutlanmaya devam edilmiştir. Türk halkının
dini değerleriyle de ilgilidir. Hz. Musa’nın Kızıldeniz’i geçtiği, Hz. Ali’nin
doğum günü olarak kabullenilir.  Bu
nedenle nevruza bir bakıma İslami bir kimlik kazandırılmıştır.

Nevruz, özellikle
Türk Cumhuriyeti ülkelerinden olan Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Azerbaycan,
Kırgızistan gibi ülkelerde coşkuyla kutlanmaktadır. Diriliş Günü, Nevruz
Bayramı, Ergenekon Bayramı olarak kutlanmaktadır. Bir çok şiirlerinde, müziklerinde
Nevruz işlenmekte ve ozanlara ilham vermektedir. Elazığ’da geleneksel olarak
her yıl yapılan “Hazar Şiir Akşamları” etkinliklerinde Türk Cumhuriyetleri’nden
gelen ozanların Nevruz’u sanat ve edebiyatta ne kadar çok işlediklerini görüyor
ve işitiyorum. Kazaklar ve Kırgızlar Nevruz’da yemek yapar dağıtırlar. Kazak
Türkleri o gün mevlit okuturlar, bayram havasında evlerini temizlerler, yeni
elbiselerini giyinirler, çadırlar kurulup yemekler yenir ve ateş üzerinden
atlanır.

Dünden bugüne
değişen toplumsal değerler içerisinde Nevruz kutlamalarını da saymak
mümkündür.  Tarım toplumundan sanayii
toplumuna geçerken batılılaşma anlamında Nevruz’un bir bakıma önemini unutturdu
gibi. Milli Eğitim Bakanlığı ilköğretim ve ortaöğretimlerde önemli gün ve
haftalar programında yer vermesiyle genç nesil nevruzu yaşamaya başladı.

İllerde
valiliklerin, bazı kamu kurumlarının, bazı sivil toplum örgütlerinin baharın
ilk ışıltılarını aldıkları Nevruz Bayramını kutlamalar yapmaları halkı
bütünleştirmek adına çok anlamlı. Bu geleneksel eğlence ve kutlama tüm Türk
Dünyasına ait iken son yıllarda bazı bölgelerin kendilerine mal etmeleri, hatta
Nevruz Kutlaması altında gösteri yapmaları konunun maneviyatına zarar
vermektedir. Bayram tüm Türk Dünyasının yaygınlaştığı geniş alanda kutlanmaktadır.
Bu vesileyle tüm okuyucularımın Nevruz Bayramlarını kutlar, ilkbahar ışıltısı
gibi mutlu günler dilerim.