VERGİDEN MUAF HAFTASONU

Kapitalist ülke denince ilk akla gelen Amerika Birleşik Devletleridir. Uzak doğudaki  bir çok ülkeyi adeta sömürüyor.  Amerika’da bir ürün alınacak olsa Made in USA bulmak gerçekten zor artık. Genellikle Asya ülkelerinden gelen ürünler fazla. Hiç azımsanmayacak miktarda Made in CHINA var. Amerika’dan ürün alıyorsam, ülkeye ait olan bir ürün olsun derseniz çok ararsınız.  Özellikle giyim, oyuncak  ve mutfak eşyaları nerdeyse yok gibi.  Amerika’da satılan Çin malı ile Türkiye’de satılan Çin malı da farklı. Türkiye’ye gelen ürünlerin çoğu gerçekten kalitesiz. Kalitesizliğin beraberinde getirdiği en kötü faktör insan sağlığını tehdit edebilecek kadar kötü malzemenin kullanılması.  Ayakkabı, terlik, elektronik cihazlar, oyuncaklar, hayvan mamaları vb alanlarda nerdeyse dünya ülkelerinde Pazar bulan Çin’in özellikle Amerika ekonomisinde çok etkin olduğu görülüyor.

Amerika kendi ülkesinde kendi insanını çalıştırırsa çok daha fazla ücret ödeyeceği için neden dışarıdan ürün almasın ki?  Çin’de sanayide çalışan işçinin bir saatlik çalışma ücreti birkaç yıl öncesinde  3 dolar 10 Cent’ti. Oysa Amerika’da bu ücret 22 dolar 30 Cent’ti. Çin’in batı bölgelerinde  Çin hükümeti yatırımı teşvik amaçlı çalışmalar yaptığından dolayı olacak ki bu bölgede işçilik ücreti daha fazla.  Burası Amerika, fırsatı kullanmaz mı? Ucuz işçilik; ucuz malzeme ve ucuz sunum demektir. Bazı sektörde Amerika gerçekten ucuz. Örneğin; elektronik alanında dünyada en ucuz ülkelerinden birisi. Kıyafet alanında yine tekstil cenneti olan Türkiye ile karşılaştırılırsa yine daha ucuz. Her zaman her yerde mi ucuz?  hayır! İndirim zamanını beklemek ve takip etmek gerekir. Normal zamanda kaliteli bir ürün ciddi anlamda pahallıdır.  Biz toplum olarak bir alışverişte değişecek ufak meblağlar için ne bekleriz ne de mağaza mağaza dolaşırız

Amerika’ya her gidişte alış verişte ilginçlikler görüyorum.  İnsanlar kupon kolikler. Bir üründe 1 Cent’lik (2 kuruş) indirim kuponu varsa mutlaka onu alış verişlerinde kullanırlar. Her yer insanları kupona bağlı hale getirmiş. Alış veriş yapılan bazı mağazaların indirim kuponları evlere postayla gönderilebiliyor, bazı mağazaların girişlerine indirim kuponları bırakılıyor, dikkatli olup da alır kullanırsanız indirimden yararlanırsınız. Ama dalgınlığa gelir de görmeden giderseniz kimse sizi uyarmaz indirimden haberiniz olmaz.  Kuponlu bir hayat tarzı var.

Ayrıca eyalet eyalet Tax Free Weekend denilen günleri var. Bizim alışık olduğumuz bir sistem değil. Ne alırsanız alın kasaya gidildiğinde bizim KDV dediğimiz vergi burada TAX adı altında tahsil edilir. Etki oranı sabit değildir. Eyaletler arası fark vardır.  Örneğin; New York’da %4, Arizona’da % 6.6, Texas’da  %6.25’tir. Yılda bir defa hafta sonu ya da bir gün öncesinden sadece giyim ve ayakkabıdan o hafta sonu vergi alınmayacağı günler öncesinden duyurulur. İnsanlar genelde giyim alışverişini o güne bırakırlar.  Aslında meblağ büyük değil ama 1 cent (2 kuruş) hesabı yapma alışkanlığı olan insanlar için 100 dolarlık alış verişte vergi vermezlerse 6 dolar kar etmeleri elbette onları mutlu etmektedir.  Alış veriş yapılan her mağaza tüketiciye kendi mağazalarına ait kredi kartı vermek için çaba sarf etmektedirler. En büyük avantaj da mağazaya ait olan kart ile yapılacak alış verişte indirim uygulaması (%15, %20 gibi) ya da yapılan alışverişte ödeme yaptıktan sonra 5-10 dolarlık indirim kuponu vererek bir sonraki alış verişte o kadar miktarın düşüleceğini sağlayarak tüketicinin  birkaç gün sonra tekrar mağazaya gitmesini sağlıyor. Giden boş döner mi? Yine alış veriş yapar yine bir sonraki alış veriş için indirim kuponu alır. Böyle davam eder gider.

Dışarıdan bir gözlemci olarak izliyor, eleştiriyorum ama ben de o dönen dişlinin içinde kendimi buluyorum. Kapitalist ülke yolunu buluyor. Çok işe az para vererek dışarıdan ucuza iş gücü edinmenin yolunu bulmuş. ABD de MADE IN USA adı altında herhangi bir ürün bulmak zor, zor olduğu için de pahallı. Bakalım ne zamana kadar Çin’in insan emeğini sömürecekler!